Zienswijze m.b.t. beleidsnota “ Herijking welstandscriteria zonnepanelen en –collectoren”
Geacht college,
U hebt de inwoners van Wassenaar en hun organisaties in de gelegenheid gesteld om tot en met 27 augustus 2021 zienswijzen in te dienen aangaande de beleidsnota “ Herijking welstandscriteria zonnepanelen en – collectoren”. Daarvoor dank.
De Vereniging van Vrienden van Wassenaar (hierna: VvW) maakt graag gebruik van de geboden gelegenheid omdat uiteraard deze kwestie haar en haar leden nauw aan het hart ligt.
De VvW heeft op 14 juni 2020 de Gemeenteraad per brief verzocht om een zonnepanelenbeleid te ontwikkelen dat een goede balans biedt tussen het plaatsen van zonnepanelen enerzijds en de bescherming van ons cultureel erfgoed anderzijds. Dit verzoek is herhaald op 17 augustus 2020, nu geadresseerd aan de fractievoorzitters van de coalitie. Het Handboek Welstand & Beeldkwaliteit hanteert immers welstandscriteria voor het plaatsen van zonnepanelen die onvoldoende rekening houden met de bovenvermelde balans. Op 27 oktober 2020 heeft de Gemeenteraad een motie van de VVD en D66 aangenomen waarin het College wordt verzocht om vóór 1 maart 2021 eenduidige spelregels en kaders op te stellen waar zonnepanelen wel of niet mogen worden geplaatst
De VVW zijn verheugd dat de beleidsnota “Herijking welstandscriteria zonnepanelen en –collectoren” nu voorligt voor commentaar, hoewel de gewenste datum van 1 maart jl. ruim is overschreden.
De beleidsnota geeft nog aanleiding tot enkele vragen en aandachtpunten welke in deze zienswijze worden weergegeven. Gaarne verzoeken wij u om, zoals te doen gebruikelijk, over deze vragen en opmerkingen helderheid te verschaffen in uw reactienota aan de Raad.
In de voorbereidingsfase is de vertegenwoordiger van de VvW in de Klankbordgroep Cultureel Erfgoed betrokken geweest bij het overleg met de consulent die de nota heeft geschreven. De VvW hebben toen aangegeven dat het rapport van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed “Zonne-energieplannen. Wegwijzer voor plantoetsers en vergunningverleners” van augustus 2020 voor hen maatgevend is.
In de nota “Herijking welstandscriteria zonnepanelen- en collectoren” worden niet alleen criteria voor plaatsing op de daken uitgewerkt maar ook voor de tuinen.
Een belangrijk onderscheid wordt gemaakt tussen de locaties binnen en buiten het beschermde dorpsgezicht. De VvW nemen aan dat het hier niet alleen het door het Rijk als zodanig aangewezen gebied betreft, maar ook het door de gemeente aangewezen beschermd dorpsgezicht.
Expliciete vermelding hiervan vinden de VvW gewenst.
Op blz. 17 van Bijlage 2 wordt vermeld dat Rijksdorp binnen het welstandsvrije gebied ligt, maar dat hier een ander bestemmingsplan geldt en dat cultuurhistorische waarden, waaronder het groen, niet onevenredig geschaad mogen worden. De nota maakt niet duidelijk welke criteria voor zonnepanelen en –collectoren in Rijksdorp gaan gelden.
Uit een oogpunt van rechtsgelijkheid en bescherming van cultureel erfgoed dient Rijksdorp—vanwege de ruimtelijke situatie—in het kader van deze nieuwe criteria voor zonnepanelen en –collectoren beschouwd te worden als beschermd dorpsgezicht.
De Vrienden onderschrijven de objectcriteria zoals vermeld op blz. 3 van Bijlage 1 en uitgewerkt in Bijlage 2 met enkele aantekeningen en aanbevelingen:
— op blz. 3 (Bijlage 1) staat abusievelijk bij B “Buiten het beschermde dorpsgezicht”. Dit moet zijn: “Binnen het beschermde dorpsgezicht”.
— het verdient aanbeveling om het begrip “openbare weg “ in navolging van het bovengenoemde rapport van de Rijksdienst (paragraaf 3.4) te vervangen door ”openbaar gebied ” (nader gespecificeerd als straten, bruggen, parken, plantsoenen en grachten).
— op blz. 12 wordt gesproken over paragraaf 4.2 van de nota. Onduidelijk is welke nota bedoeld wordt. (Handboek Welstand en Beeldkwaliteit ?)
— in paragraaf 2. 5.1.B op blz. 19 wordt niet expliciet vermeld dat het hier gaat over bebouwing vóór 1970, niet seriematig. Vermelding daarvan is essentieel.
— op blz. 21 wordt bij seriematige bouw kleur op kleur vereist voor de interbellumperiode. Het onderscheid binnen of buiten het beschermde dorpsgezicht wordt hier niet gehanteerd, noch de zichtbaarheid vanuit de openbare ruimte. Dit onderscheid is essentieel.
— in het overzicht op blz. 3 wordt seriematige bouw gedefinieerd als 5 of meer geschakelde huizen, maar verder wordt geen onderscheid naar bouwperiode gemaakt. Wel wordt een onderscheid gemaakt tussen panden (niet seriematig) die vóór of na 1970 gebouwd zijn. Het verdient aanbeveling om de gekozen bouwperiodes (interbellum en voor/na 1970) nader te beargumenteren.
— de Rijksdienst geeft in het afwegingskader van bovenvermeld document (blz. 15) aan dat zonnepanelen en -collectoren niet mogen worden geplaatst op bijzondere dakvormen of dakbedekkingen:
= een bijzondere vorm, zoals rond, spits of veelhoekig;
= bijzondere of kwetsbare materialen, zoals zeldzame typen dakpannen, riet, koper, zink, lood en
vaak leien;
= pannen in een bijzonder of decoratief legpatroon.
De Vrienden pleiten met nadruk voor het opnemen van deze bepaling in de beleidsnota, vooral gezien het relatiefgrote aantal rieten daken in Wassenaar.
— het verdient aanbeveling dat, net zoals gebeurd is bij de herziening van het kapvergunningstelsel, een beslisboom wordt geconstrueerd, zodat ook de burger op relatief eenvoudige wijze kan vaststellen wat in zijn/haar situatie mogelijk is.
Tenslotte is het nodig dat de vergunningwijzer m.b.t. tot de benodigde omgevingsvergunningen voor zonnepanelen en –collectoren grondig herzien wordt. Zo wordt in de huidige vergunningwijzer geen rekening gehouden met beeldbepalende panden en met het beschermde dorpsgezicht.
Met vriendelijke groeten,
Namens de Vereniging van Vrienden van Wassenaar
w.g.
J.J. Bakker
voorzitter