2024 week 32 | Schulden: alleen onder voorwaarden

Het is een vraag die menigeen bezighoudt: is het verantwoord voor een kleine gemeente als Wassenaar om schulden te maken? De beslissing om schulden aan te gaan, kan verstrekkende gevolgen hebben voor het welzijn van de gemeente, zowel op de korte als de lange termijn.

Aan de ene kant kunnen schulden dienen om noodzakelijke investeringen te doen. Vanwege de financiële ontwikkeling van ons dorp zullen binnen afzienbare tijd grote projecten zoals de bouw van scholen, renovatie van infrastructuur of ontwikkeling van gemeenschapsvoorzieningen moeilijk te realiseren zijn zonder externe financiering. Schulden maken projecten mogelijk die anders onhaalbaar zouden zijn. Dit soort investeringen kan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid aanzienlijk verbeteren, wat op de lange termijn weer kan leiden tot een hogere belastingopbrengst door  bijvoorbeeld toegenomen economische activiteit.

Aan de andere kant brengen schulden onmiskenbare risico’s met zich mee. Een kleine gemeente heeft doorgaans een beperkte financiële buffer en minder diversiteit in haar inkomstenbronnen dan een grotere stad. Dit betekent dat ze kwetsbaarder is voor economische schommelingen en onverwachte uitgaven. Hoge schuldverplichtingen kunnen de financiële flexibiliteit van de gemeente ernstig beperken en leiden tot hogere lasten voor toekomstige generaties. Als de rente stijgt of de economische omstandigheden verslechteren, kan het moeilijker worden om aan de schuldverplichtingen te voldoen zonder drastische bezuinigingen op andere essentiële diensten.

Het is ook belangrijk om te overwegen dat schulden weliswaar worden aangegaan met het oog op specifieke projecten, maar dat de kosten voor het beheer en onderhoud van deze projecten gedurende hun levensduur vaak worden onderschat. Een verantwoord schuldenbeheer begint dan ook met een grondige en realistische planning. De gemeente moet een gedetailleerd financieel plan opstellen waarin niet alleen de initiële kosten van het project worden opgenomen, maar ook de langetermijnkosten voor onderhoud en beheer. Daarnaast is het essentieel om conservatieve aannames te doen over toekomstige inkomsten en uitgaven, en om voldoende ruimte te laten voor onvoorziene omstandigheden. Transparantie naar de inwoners toe over de redenen voor de schulden en de verwachte voordelen kan helpen om draagvlak te creëren en misverstanden te voorkomen.

In het licht van dit alles is het duidelijk dat het maken van schulden door een gemeente als Wassenaar een afgewogen beslissing moet zijn, waarbij de potentiële voordelen zorgvuldig moeten worden afgewogen tegen de risico’s. Het is niet per definitie onverantwoord, maar het vereist een weloverwogen aanpak, gedegen financieel beheer en een sterke focus op de lange termijn effecten.