2016 week 41 | Kaalslag
Onze dorpsgenoten L.G. Oosterling en Frans Micklinghoff hebben fraaie boeken geschreven over de historie van Wassenaar. Als u daarin leest en de vele oude prentjes bekijkt, ziet u al gauw dat in ons dorpscentrum sierlijke bomen de straten aan weerskanten opsierden. Hoe zag ons centrum er vroeger uit? Ga eens een kijkje gaan nemen in de Voorstraat van Noordwijk-Binnen en de Voorstraat in Voorschoten. Deze straten hebben hun authenticiteit vrijwel volledig weten te behouden. De vroegere Langstraat zag er ongeveer net zo uit.
Maar helaas. Ergens in de vorige eeuw heeft een toenmalig gemeentebestuur gestimuleerd dat het winkelbestand in de Langstraat zich behoorde uit te breiden. Handel en nijverheid werd de ruimte geboden zich daar volop te ontwikkelen. Toen vond men het kennelijk noodzakelijk om daarvoor vele bomen rigoureus te kappen, ook omdat de Langstraat meer ruimte moest gaan bieden aan gemotoriseerd verkeer. Oudere Wassenaarders kunnen zich deze situatie nog wel herinneren.
Hoe was het mogelijk dat deze kaalslag toen plaatsvond, zult u denken? Tja, het waren andere tijden. Toen na de Tweede Wereldoorlog vele gebombardeerde en beschadigde panden moesten worden herbouwd, dacht men in Nederland er verstandig aan te doen om straatbeelden fors te moderniseren. Zo werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook maar menig historisch oud pand af te breken, ondanks dat deze panden het oorlogsgeweld hadden doorstaan, en deze te vervangen door strakke, efficiënte nieuwbouw. Slopen, bouwen, vernieuwen. Dat was het devies. Deze gedachte heeft zelfs voeding gegeven aan de blokkendozerige utiliteitsbouw die in de jaren vijftig en zestig in rap tempo in vele gemeenten plaatsvond. Maar gelukkig zijn dankzij acties van cultuurhistorisch bewuste burgercomité’s vele huizen en gebouwen toch nog aan de slopershamer kunnen ontkomen. Wat zou er met menig erfgoed zijn gebeurd, indien deze tegenstribbelingen er niet waren geweest?
Terug naar onze Langstraat. Gelukkig is ons gemeentebestuur in latere jaren van de vorige eeuw op zijn schreden teruggekeerd en is deze straat getransformeerd naar de promenade zoals u die nu kent, hier en daar geflankeerd door een herplante boom en lantaarnboeketten. Het gemotoriseerd verkeer is weliswaar weg, maar die statige historische bomen van weleer krijg je er niet meer mee terug. Jammer, gedane zaken nemen geen keer.
De vereniging Vrienden van Wassenaar is opgericht in 1967. Wij bestaan binnenkort 50 jaar. Ach, je zou wensen dat wij al veel eerder waren opgericht. Dan hadden wij voor deze toenmalige kaalslag vermoedelijk een stokje kunnen steken.